برای توضیح هر چه بهتر عوامل پیشرفت و پیروزی انسان بهتر است ابتدا تاثیر داشتن صبر را بیان نمایم:
انواع صبر:
1-صبر بر اطاعت، یعنى شکیبایى در برابر مشکلاتى که در راه اطاعت وجود دارد.
2-صبر بر معصیت، یعنى ایستادگى در برابر انگیزه هاى نیرومند و محرک گناه.
3-صبر بر مصیبت،یعنى پایدارى در برابر حوادث تلخ و ناگوار و عدم برخورد انفعالى و ترک جزع و فزع.
«صبر»از مهمترین ارکان ایمان است،امیر مؤمنان على علیه السلام موقعیت صبر را در برابر ایمان، همانند موقعیت سر نسبت به بدن مى دانند در قرآن مجید نیز کمتر موضوعى را مانند صبر مورد تاکید قرار داده است. حدود هفتاد آیه،از صبر سخن به میان آمده که بیش از ده مورد آن به شخص پیغمبر اسلام صلى الله علیه و اله اختصاص دارد. قرآن براى صابران، اجر فراوانى قائل شده، «انما یوفى الصابرون اجرهم بغیرحساب» و کلید ورود بهشت، صبر و استقامت شمرده شده است، آنجا که مى گوید:
«فرشتگان بر در بهشت به استقبال مى آیند و به آنها مى گویند:«سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار ،سلام بر شما به خاطر صبر و استقامتتان،چه نیکو است سر انجام آن سراى جاویدان »
در حدیث معروف نبوى که در بحث هاى آینده به آن اشاره خواهد شد،صبر نیمى از ایمان شمرده شده است. با این اشاره به سراغ آیات قرآن مى رویم و تعبیرها و تاکیدهاى قرآن را در مساله صبر،مورد توجه قرار مى دهیم.
1- ...انا وجدناه صابرا نعم العبد انه اواب (سوره ص،آیه 44)
2- و جاءوا على قمیصه بدم کذب قال بل سولت لکم انفسکم امرا فصبر جمیل و الله
المستعان على ما تصفون (سوره یوسف،آیه 18)
3- و اسماعیل و ادریس و ذا الکفل کل من الصابرین (سوره انبیاء،آیه 85)
4- قال انک لن تستطیع معى صبرا (سوره کهف،آیه 67)
5- ...قال الذین یظنون انهم ملقوا الله کم من فئة قلیلة غلبت فئة کثیرة باذن الله والله
مع الصابرین (سوره بقره،آیه 249)
6- فاصبر کما صبر اولو العزم من الرسل و لا تستعجل لهم کانهم یوم یرون مایوعدون
لم یلبثوا الا ساعة من نهار... (سوره احقاف،آیه 35)
7- فاصبر صبرا جمیلا (سوره معارج،آیه 5)
8- یا ایها الذین آمنوا اصبروا و صابروا و رابطوا و اتقوا الله لعلکم تفلحون (سوره آل
عمران،آیه 200) 9
- یا ایها الذین آمنوا استعینوا بالصبر و الصلوة ان الله مع الصابرین (سوره بقره،آیه 153)
10- قل یا عبادى الذین آمنوا اتقوا ربکم للذین احسنوا فی هذه الدنیا حسنة و ارض
الله واسعة انما یوفى الصابرون اجرهم بغیر حساب (سوره زمر،آیه 10)
11- سلام علیکم بما صبرتم فنعم عقبى الدار (سوره رعد،آیه 24)
12- اولئک یجزون الغرفة بما صبروا و یلقون فیها تحیة و سلاما (فرقان،75)
13- و لنبلونکم بشى ء من الخوف و الجوع و نقص من الاموال و الانفس و الثمرات و
بشر الصابرین (سوره بقره،آیه 155)
14- ...و تواصوا بالحق و تواصوا بالصبر (سوره عصر،آیه 3)