چند روایت در فضیلت علم
((العالم من عرف قدره ))
دانشمند کسی است که خود را بشناسد (و قدر خود را بداند)
((العالم ینظر بقلبه و خاطره الجاهل ینظر بعینه و ناظره )).
دانشمند به دل و فکر و اندیشه می بیند و نادان به دیده و نظر ظاهر خود نگاه می کند.
((العالم الذی لا یمل من تعلم العلم )).
دانشمند کسی است که از آموزش دانش ملول و خسته نگردد.
((العلماء باقون ما بقی اللیل و النهار))
دانشمندان باقیند چندی که روز و شب باقیند.
((العلماء غرباء لکثرة الجهال )).
دانشمندان غریبانند به علت زیادی نادانان :
((العالم من لا یشبع من العلم و لا یتشبع به )).
دانشمند آن کس است که از یاد گرفتن سیر نگردد و وانمود سیری نکند.
((العلماء اطهر الناس اخلاقا و اقلهم فی المطامع اعراقا)).
علما از نظر اخلاق پاکترین و کم طمع ترین مردم هستند.
((اذا لم تکن عالما ناطقا فکن مستمعا واعیا)).
اگر عالم سخنور نشدی شنونده نگهدارنده باش .
((ثواب علمک افضل من عملک )).
ثواب علم تو بیشتر از ثواب عمل تو است .
(غررالحکم ج 1)
رسول خدا فرموده است :
(( العلماء مصابیح الارض و خلفاء الانبیاء و ورثتی و ورثة الانبیاء)).
دانشمندان چراغهای زمین و جانشین پیامبران و وارثان من و وارثان پیامبرانند.(79)
قال امیرالمؤمنین علیه السلام : ((طلبت القدر و المنزلة فما وجدت الا بالعلم ، تعلموا یعظم قدرکم فی الدارین )).
امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده است : قدر و منزلت و بزرگی را نیافتم جز با علم و دانش ، علم بیاموزید تا در دنیا و آخرت قدر و مقام بزرگ بیابید.(80)
((لیست الانساب بالاباء والامهات لکنها بالفضایل المحمودات )).
نسبها و پیوندها به پدرها و مادرها نیست بلکه به فضائل و اوصاف ستوده است .(81)
((لیس بحکیم من شکی ضره الی غیر رحیم )).
آنکه رنج و گرفتاری خود را با شخص بیرحمی بازگو می کند بی دانش است .(82)
((لیس الحکیم من قصد بحاجته الی غیر کریم )).
دانشمند نیست کسی که حاجتش را بسوی غیر کریم و ناجوانمرد ببرد.(83)
((لیس الحکیم من ابتذل بانبساطه الی غیر حمیم )).
دانشمند نیست کسی که خرمی و خوشبختی خود را پیش غیر حامی خویش بذل کند و اظهار نماید چون مردم اغلب از روی حسد نعمتها را بر ایشان فاسد سازند.(84)
((لیس الخیر ان یکثر مالک و ولدک انما الخیر ان یکثر علمک و ان یعظم حلمک )).
خیر و خوبی این نیست که مال و فرزندت بسیار گردد بلکه به این است که دانشت زیاد و بردباریت بیشتر باشد.(85)
سه چیز باعث سنگینی اعمال بنده است
سه چیز باعث سنگینی و برتری اعمال نیک انسان است یکی اخلاص در عمل است : که عبادت خالص و بی شائبه آنقدر در میزان عمل وزین و سنگین است که تنها یک کار که با خلوص کامل انجام پذیرد هر چند قلیل باشد می تواند در صاحبش اثر بزرگ بگذارد و او را از مشکلات قیامت برهاند.
علی علیه السلام فرموده است :
((اخلص لله عملک (و علمک ) و حبک و بغضک و اخذک و ترکک و کلامک و صمتک .))
یعنی عمل و علمت را دوستی و دشمنیت را گرفتن و رها کردنت را و سخن گفتن و سکوتت را خالص برای خدا قرار ده .(86)
دوم عقل انسان است که روز جزا در توزین عمل نیک و بد مردم اثر می گذارد.
((قلت لابی عبدالله علیه السلام فلان من عبادته و دینه و فضله کذا فقال : کیف عقله قلت لاادری فقال : ان الثواب علی قدر العقل )).
سومین عاملی که روز جزاء در توزین حسنات مردم مؤ ثر است وزن و قدر عمل را بالا می برد بعد علمی است عبادت قلیلی را که عالم انجام می دهد در پیشگاه الهی از عبادت بسیار عباد و زهاد غیر عالم وزین تر و در میزان عمل سنگین تر است و این مطلب در خلال روایات بخوبی مشهود است .(87)
عن ابی عبدالله علیه السلام قال : ((رکعة یصلیها الفقیه افضل من سبعین الف رکعة یصلیها العابد)).
امام صادق علیه السلام فرمود: یک رکعت نمازی که فقیه عالم بجا می آورد افضل و برتر از هفتاد هزار رکعت نماز عابد است .(88)