ریشه فساد (Corruption) از فعل لاتین Rumpere به معنای شکستن است. بنا بر این در فساد چیزی میشکند یا نقض میشود.
فساد در فرهنگ وبستر بهعنوان" پاداشی نا مشروع که برای وادار کردن فرد به تخلف از وظیفه تخصیص داده شود " آمده است. گونار میردال فساد را در معنای وسیعتری مورد مطالعه قرار میدهد. به نظر وی، فساد به تمام شکلهای گوناگون انحراف یا اعمال قدرت شخصی و استفاده نامشروع از مقام و موقعیت شغلی قابل اطلاق است.( عباس زادگان، ص 14 )
فساد یک موضوع پیچیده است و هنگامی جلوه گر میشود که مؤسسات، ضعیف و نظام اقتصادی بازار منحرف شده باشد.
بانک جهانی فساد را بهعنوان سوء استفاده از اختیارات دولتی ( عمومی) برای منافع شخصی یا گروهی که از آن تبعیت میکند تعریف کرده است.
کیلتگار، 1996مدل زیر را برای بیان بحث فساد ارائه کرد: (پیام یونسکو، دوره 27، ص34 )
http://WWW.MAVANE.PARSIBLOG.COM
فساد = قدرت انحصاری + اختیار – پاسخگویی
تعریف تقلب
تقلب عبارت است از تحریف حقایق و یا اطلاعات با اهمیت ، به منظور کسب منافع مالی نا مشروع یا ناحق. (رهنمودهای ASOSI ، 2003)
http://WWW.MAVANE.PARSIBLOG.COM
علل وعوامل تاثیر گذار بر فساد اداری
عوامل مؤثر بر فساد پیچیده و گسترده است و در کشور های مختلف با روشهای متفاوتی بررسی میشود. میتوان جمع بندی تحلیلهای مختلف از فساد را به شرح زیر فهرست کرد: (عباس زادگان، ص23)
فضای یا جو سازمانی و فرهنگ سازمانی نقش انگیزشی مهمی در فراهم شدن زمینه های فساد اداری ایفا میکند.
فقدان فرهنگ سازمانی قوی و دلبستگی نداشتن کارکنان و مدیران به سازمان و اهداف آن و نیز نبود شفافیت و پاسخگویی در فعالیتهای نظام اداری از عوامل مهمی هستند که در کنار سایر عوامل اداری و مدیریتی موجب بروز فساد اداری میشوند.
http://WWW.MAVANE.PARSIBLOG.COM
فساد در بستر فرهنگهای مختلف تعاریف و شکلهای متفاوتی – از نظر ارزش و ضد ارزش تلقی شدن – به خود میگیرد. ویژگیهای فرهنگی جوامع ازجمله عناصر موثر در ایجاد و گسترش فساد بهحساب می آید.
ساختار سیاسی اجتماعی ، میزان قدرت و مسئولیت سیاستمداران را مشخص می کند .متغیرهای عمده سیاسی که میتواند بر میزان فساد تاثیر بگذارد عبارتند از :
2- میزان آزادیهای سیاسی بویژه نقد قدرت
3- میزان ثبات سیاسی
عوامل اقتصادی
برخی صاحبنظران در بررسی میزان فساد بر رشد اقتصادی ، معتقدند که کاهش فقر و رشد اقتصادی ، فساد را کاهش می دهد. شواهد نشان میدهد که در قرن گذشته و هم زمان با رشد اقتصادی کشور ها ، فساد سیر نزولی داشته است .
رویکردهای پیشگیری از فساد
در زمینه رویکردهای تحقیقاتی متداول در پیشگیری از فساد اداری به چهار گروه اشاره می شود: (معدنچیان، 1382)
1 - رویکرد علمی: برمبنای این رویکرد، به کمک علوم رایج، بویژه علوم انسانی، به شناخت چیستی پدیده فساد، چرایی بروز آن و چگونگی پیشگیری یا مبارزه با آن پرداخته می شود.
2 - رویکرد تجربی: اساس این رویکرد مبتنی بر تحقیقات صـــــــورت گرفته قبلی شامل افت و خیزها، ضعفها و قوتهای حرکتهای قبلی است تا بتوان با بهره گیری از تجربه های آنها درجهت پیشگیری از وقوع فساد گام برداشت.
3 - رویکرد ارزشی: در این رویکرد با مراجعه به منابع اسلامی و ملی، مبانی و مصداقهای پیشگیری و مبارزه با پدیده فساد استنباط، استخراج و بهره برداری می شود.
4 - رویکرد تطبیقی: این رویکرد، استفاده از تجربیات دیگر کشورها، سازمانهای فراملی و منطقه ای و بین المللــــی را موردتوجه قرار می دهد.
رویکرد مورد نظر در این نوشتار ترکیبی از رویکرد علمی و تطبیقی است که ضمن بیان چیستی پدیده فساد و چرایی بروز آن _از طریق بررسی عوامل موثر بر ان _ چگونگی پیشگیری و مبارزه با آن از طریق استفاده از تجربیات دیگر کشورها و سازمانهای بینالمللی رامورد مطالعه قرار میدهد .