علل پیشرفت یک امت و نشانه های سقوط در بیانی از امیر المومنین (ع) تبیین شده است که به آن اشاره می شود حضرت فرمود « یستدل علی ادبار الدول با ربع تضییع الاصول، والتمسک بالغرور، تقدیم الارذال ئ تاخیر الافاضل» دولتها و جوامع زمانی به انحطاط گرایش پیدا می کنند که اصول ارزشی از بین برود و نیرنگ به عنوان اصل ارزشی مورد قبول قرار گیرد، فرومایه گان سمتها و مسئولیتها را به عهده گیرند و کسانی که فاضلند منزوی شوند.
به دنیای امروز بنگرید به جوامع به ظاهرپیشرفته که تکنولوژی روز دنیا در دستان آنها تولید می شود، ایا فکر می کنید انها جوامع پیشرفته ای هستند؟
بله درسته واقعا جوامع به ظاهر پیشرفته امروزی که ناووس پیشرفت و ترقی رو به صدا در آورده اند، فقط و فقط به یک بعد ازابعاد زندگی بشریت که همام بعد مادی است توجه نموده و در گرداب زرمداری و زورمداری فرو رفته اند.
ایا سعادت و کمال انسان و بشریت در یک بعد خلاصه می شود؟ هرگزآنان ( کشورهای به ظاهر پیشرفته) همچون سرنشینان یک کشتی بیناخدا و بی راهنما هستند که هیچ هدف و آرمان مشخصی ندارند و هر لحظه ممکن است در تلاطم امواج و طوفانها سهمگین گرفتار آینده و راه به نیستی سپارند.
آری علم و تکنولوژی برای آنان همچون یک کشتی غول پیکر و مدرن است که فاقد یک نا خدا و رهنمای مطمئن ( دین و معنویت) می باشد که هر لحظه باید در انتظار غرق شدن آن در اقیانوس دنیا مداری و امیال نفسانی بود.
پس از مطالب گفته شده چنین می توان استنباط کرد که آنچه که می تواند جامعه را به سمت پیشرفت و تعالی بکشاند، فقط داشتن علم و تکنولوژی نیست بلکه جهت رسیدن به یک جامعه متعالی به یک جهت نیاز است و همانا تعیین کننده جهت دین و معنویت است.
