عدالت از علل پیشرفت جوامع
یکی از علل پیشرفت جوامع رعایت عدالت و تحقق عدالت اقتصادی است. در باره عدالت دو موضوع تردید ناپذیر است:
?- انسان همیشه تشنه عدالت است.
?- همگان مصادیق عدالت را پذیرفته اند.
بنابراین باید مصادیق عدالت و شیوه های رسیدن به آن بررسی شود. امام علی (ع) در باره اهمیت این اصل می فرماید:عدل پایه ای است که پایداری جهان به آن بستگی دارد. امام کاظم (ع) می فرماید: اگر عدالت میان مردم اجرا شده بود همه بی نیاز بودند و فقیری نمانده بود. در جای دیگر امام علی (ع) می فرماید: همه نیکی ها در عدل نهفته است و عدالت بالاترین درجات ایمان است بدین ترتیب مردمان جز در پرتو عدل به سامانی شایسته دست نیابند. اگر هر فرد در برابر همه مردم متعهد باشد و از حریم جامعه دفاع کند و برای تعالی و شکوفایی آن بکوشد بی تردید این امور وقتی ممکن است که عدل حاکمیت یابد مردم به رعایت حقوقشان اطمینان داشته باشند و بدانند هر کس در جایگاه شایسته خویش قرار می گیرد و شایستگی و مهارت ها با اعمال نفوذ ناشایستگان نادیده گرفته نمی شود.
امام علی (ع) می فرماید: توده مردم را عدالت رام می سازد. و در جایی دیگر می فرمایند:دل مردمان گنجینه (کردار و رفتار) دولت ها است هر عدل و ظلمی به ایشان روا دارند در گنجینه ثبت شده می یابند.
کسانی که آزادی سیاسی را مساله اصلی جامعه می دانند باید نخست عدالت اجتماعی پدید آورند و تعادل و توازن اقتصادی برقرار سازند. زیرا اگر عدالت باشد هر کس بدون مزاحمت طبقات ثروتمند به حق خود می رسد و اگر انسان ها در جایگاه اجتماعی خویش قرار گیرند فاصله های طبقاتی از میان می رود.
اجرای عدالت به زمینه مناسب نیاز دارد:
?- زمینه های فرهنگی: هرانسان راه رسیدن انسان دیگر به خداوند است و راه تکامل اجتماعی و عروج معنوی انسان، یعنی به انسانهای بیشتر. تکامل آدمی راه خشنودی خدا و قرب به اوست. امام علی (ع)می فرماید: همه شما خانواده خدایید و خدای سبحان سرپرست و کفیل خانواده خود خواهدبود.
2- ظلم ستیزی: عدالت بدون ظلم ستیزی آسان است.
3- همکاری دولت و ملت: دولت ها وظیفه دارند شرایط رشد وتعالی مادی ومعنوی مردم را فراهم کنند.
