4- توجه به عنایت اهل بیتبه شیعه
پیروان و دوستداران اهل بیتعلیهم السلام، مورد عنایت و توجه و تقدیر خاندانپیامبرند. توجه داشتن و توجه دادن به این عنایت و محبت و تکریم،محبت آنان را در دلها ایجاد میکند یا میافزاید. اهل بیت، هوادارانشان رادوست دارند، آنان را میشناسند، آنان را شاخ و برگ درختی میدانند که بهخودشان مربوط میشود، در دنیا گرفتاریهایشان را حل میکنند، در آخرتاز آنان شفاعت میکنند و محبان خویش را از یاد نمیبرند.
در این زمینه احادیث فراوانی است که به چند نمونه اشاره میشود:
1 - حذیفة بن اسید غفاری گوید: امام حسن مجتبیعلیه السلام وقتی با معاویهصلح کرد و به مدینه برمیگشت همراهش بودم. پیش او یک بار شتر بودکه همواره همراه آن بود و جدا نمیشد. روزی گفتم: این بار چیست که از توجدا نمیشود؟
فرمود: میدانی چیست؟ گفتم: نه. فرمود: «دیوان» است. گفتم: دیوان ودفتر چیست؟ فرمود: دفتر شیعیان ماست، نامهایشان در آن است: «دیوانشیعتنا فیه اسماؤهم». (55) .
2 - امام صادقعلیه السلام به ابوبصیر فرمود:
«... و عرفنا شیعتنا کعرفان الرجل اهل بیته». (56) .
ما شیعیان خود را میشناسیم، همانگونه که یک فرد، خانواده خود رامیشناسد.
3 - امام سجادعلیه السلام فرمود: ما هر کس را ببینیم، میشناسیم که مؤمنحقیقی استیا منافق. شیعیان ما ثبتشدهاند و نامهایشان و نامهایپدرانشان معروف است، خدا از ما و از آنان پیمان گرفته است، هر جا که ماوارد شویم آنان نیز وارد میشوند:
«ان شیعتنا لمکتوبون معروفون باسمائهم و اسماء آبائهم، اخذالله المیثاق علینا و علیهم، یردون مواردنا و یدخلونمداخلنا». (57) .
4 - امام کاظمعلیه السلام در مورد آیه «وممن هدینا و اجتبینا» (58) فرمود:
«فهم والله شیعتنا الذین هداهم الله لمودتنا واجتباهملدیننا...». (59) .
به خدا قسم آنانند شیعیان ما، آنان که خداوند بر مودت و دوستی ماهدایتشان کرده و برای آیین ما آنان را برگزیده است.
این که انسان توفیق مودت و پیروی این خاندان را داشته باشد، توفیقارزشمندی است که نصیب همه نمیشود و بر این نعمت معنوی بایدخداوند را سپاس گفت. عنایت دیگر ائمه، در مورد حساب و شفاعتشیعهجلوهگر است که در حدیثبعد آمده است.
5 - امام صادقعلیه السلام در ذیل آیه «ان الینا ایابهم ثم ان علینا حسابهم» (60) فرمود:
«اذا کان یوم القیامة جعل الله حساب شیعتنا علینا...». (61) .
چون روز قیامت فرا رسد، خداوند حسابرسی شیعیان ما را برعهده مامیگذارد.
و در حدیث دیگری از آن حضرت است:
«نشفع لشیعتنا فلا یردنا ربنا». (62) .
ما برای شیعیان خود شفاعت میکنیم، خداوند هم شفاعت ما را ردنمیکند.
6 - امام صادقعلیه السلام فرمود:
«اینما نکون فشیعتنا معنا». (63) .
ما هر جا که باشیم، پیروان ما با مایند.
حتی در ورود به بهشت نیز این همراهی وجود دارد، علیعلیه السلام فرمودهاست: از هشت در بهشت، پنج در است که شیعیان و دوستداران ما اهلبیت از آن وارد میشوند:
«... و خمسة ابواب یدخل منها شیعتنا و محبونا». (64) .
7 - امام صادقعلیه السلام در مسجد، گروهی از شیعیان را دید، به آنان نزدیکشد و سلامشان داد و فرمود: به خدا قسم من بوی شما و روح شما را دوستدارم، ما را با تقوا و تلاش، یاری کنید. شما یاران دین خدایید، شماپیشتازان به سوی بهشتید، ما بهشت را برای شما تضمین کردهایم، هرچیزی شرفی دارد، شرافت دین، شیعه است. هر چیزی ستونی دارد، ستوندین، شیعه است. هر چیزی سروری دارد، و بهترین مجالس و سرور آنها،مجالس شیعه است:
«والله انی لاحب ریحکم و ارواحکم... انتم السابقون الیالجنة، قد ضمنا لکم الجنان بضمان الله و رسوله... الا و ان لکلشیء شرفا و شرف الدین الشیعة، الا ان لکل شئ عمادا و عمادالدین الشیعة، الا و ان لکل شئ سیدا و سید المجالس مجالسشیعتنا». (65) .
8 - امام باقرعلیه السلام درباره «شجره طیبه» که در قرآن است، فرمود: آندرخت، حضرت رسولصلی الله علیه وآله است، تنه آن، علیعلیه السلام است، شاخهاشفاطمهعلیها السلام است، میوههایش فرزندان فاطمه زهرایند و شیعه، برگهای آندرختاند (و اوراقها شیعتنا) هرگاه یکی از شیعیان ما از دنیا برود، برگی ازآن درخت افتاده و هرگاه نوزادی برای شیعه به دنیا آید، به جای آن برگ،برگی میروید. (66) .
9- امیرالمؤمنینعلیه السلام فرمود:
«ان الله تعالی اطلع الی الارض فاختارنا واختار لنا شیعةینصروننا و یفرحون بفرحنا و یحزنون لحزننا و یبذلون انفسهمو اموالهم فینا، فاولئک منا و الینا وهم معنا فی الجنان». (67) .
خداوند بر زمین اشراف و عنایت و نگاه کرد پس ما را برگزید و برای ماپیروانی برگزید که ما را یاری میکنند، با شادی ما شاد میشوند، بر اندوهما اندوهگین میشوند و جانها و مالهایشان را در راه ما خرج میکنند،پس آنان از ما و به سوی مایند و آنان در بهشتبا ما خواهند بود.
این نیز عنایتخدا و اهل بیتبه پیروان این خاندان و برگزیدگی ومنتخب بودن صاحبان این محبت و ولایت را میرساند. این عنایاتخاص، موجب ازدیاد محبت انسان به این خاندان جود و کرم میشود ودلبستگی و دلدادگی میآورد.
درباره جایگاه و منزلتشیعه نزد ائمه اطهار و توجه خاصی که بهموالیان خود دارند و مقامی که خدا برای سیرابشدگان از چشمه محبت وولای آل الله قرار داده، آن قدر حدیث است که از شمار بیرون است. نقلآنها کتابی قطور خواهد شد. اما برای آشنایی با مضامین گوشهای از ایناحادیث، عنوان بعضی از این فضیلتها و ویژگیها را میآوریم: (68) .
شیعیان علیعلیه السلام در قیامتسیراب، و رستگار و کامیابند. شیطان برپیروان علیعلیه السلام سلطه ندارد. شیعیان علی شیعه خدایند، شیعیان علی،آمرزیدهاند، در قیامتبه دست علیعلیه السلام از کوثر سیراب میشوند، پیروان اودر دنیا و آخرت منصورند و برگه عبور از آتش میگیرند و ایمناند، اگر شیعهنبود، دین خدا استوار نمیشد، آنان بهترین بندگان و بر صراط حقاند ودین اهل بیت را گرفتهاند، شیعیان ما به خدا و به عرش خدا و به مانزدیکتر از دیگرانند، پیروان ما گواه و شاهد بر مردم دیگرند، ما و شیعه ما«اصحاب الیمین» هستیم، شیعیان ما هدایتیافته، صابر، گرانقدر، صادقو رها از سلطه و نفوذ شیطانند، پیروان ما هنگام رستاخیز، با چهرههاینورانی از قبرها برانگیخته میشوند و سواره به محشر میآیند، با نور خداییمینگرند، از سرشت ما آفریده شدهاند، هم ما برگزیدهایم هم شیعیان ما،آنان از شعاع نور ما خلق شدهاند. خداوند در دنیا شیعه ما را از گناهانشانپاک میکند، خداوند از شیعیان ما میثاق ولایت گرفته است، ما گواه برشیعیانیم و شیعیان شاهد بر دیگرانند، شیعیان ما میتوانند نسبتبهخانواده خود هم شفاعت کنند، شهید شیعه بر شهدای دیگر برتری دارد، پیروان با ایمان ما با پیامبر خویشاوندند و... صدها کرامت و فضیلتارجمند.
البته این اوصاف و فضایل و جایگاه والا، به همان اندازه که قیمتی ومحبتآور و دوست داشتنی است، مسؤولیت و تعهد و مراقبت و دینداریبیشتری میطلبد، تا انسان شایسته این همه مقام و رتبه شود (به نکایاتپایانی این جزوه دقت کنید).
5- بیان فضیلتحب آل پیامبرصلی الله علیه وآله
فعال ساختن کانال تبلیغ محبت اهل بیتعلیهم السلام، در جذب دیگران اثردارد. گفتن و مطرح کردن خوبیهای آنان مؤثر است. به عنوان یک دستورکار، باید فضیلت، آثار و برکات محبت اهل بیتعلیهم السلام را بصورت پیوستهطرح کرد. به هر حال در عدهای اثر میگذارد و مردم به دنبال یک موجتبلیغاتی در رسانهها یا مراکز فرهنگی، به سمت و سویی گرایش مییابند.در این باره احادیث فراوان است. به عنوان نمونه: پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله فرمود:
الا و من مات علی حب آل محمد مات شهیدا،.
الا و من مات علی حب آلمحمد مات مغفورا له،.
الا و من مات علی حب آلمحمد مات مؤمنا مستکمل الایمان،.
الا و من مات علی حب آلمحمد بشره ملک الموت بالجنة،.
الا و من مات علی حب آلمحمد فتحلهفیقبره بابانالیالجنة،.
الا و من مات علی حب آل محمد جعل الله قبره مزار ملائکةالرحمة... (69) .
هر کس با محبت آل محمد بمیرد، شهید مرده است، آمرزیده میشود، باتوبه میمیرد، با ایمان کامل میمیرد، فرشته مرگ او را به بهشت مژدهمیدهد، در قبرش دو در به روی بهشت گشوده میشود، قبر او زیارتگاهفرشتگان رحمت الهی میشود.
چنین روایاتی فراوان است. ذکر اینها دلها را تکان میدهد و شیفتهاهلبیتعلیهم السلام میسازد. از جمله نکاتی که در فضیلت این محبت در روایاتفراوان آمده است اینهاست:
- حب اهل بیت، اساس دین و نظام دین است. (70) .
- حب اهل بیت، حب خداست. (71) به قول مولوی:
این محبت از محبتها جداست.
حب محبوب خدا، حب خداست.
- حب اهل بیت، حب رسول خداست. (72) .
- حب اهل بیت، هدیه الهی است. (73) .
- حب اهل بیت، برترین عبادت است. (74) .
- حب اهل بیت، باقیات الصالحات است. (75) .
پس وقتی حب اهل بیتعلیهم السلام این همه فضیلت دارد، باید ظرف دل را ازمحبت آنان پر کرد و عشقها و علاقهها را نثار آنان نمود که شایستهترینافراد برای دوست داشتن و عشق ورزیدناند و ارزش دل به عنوان یکظرف، بستگی به محتوای محبتی دارد که در آن است. قیمت انسان، بهعشقی است که در ظرف دلش جای میگیرد. هر چه آن معشوق و محبوب،ارزشمندتر و نفیستر باشد، انسان هم قیمتیتر و پربهاتر میشود.
رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: ای مردم! پیوسته مودت ما خاندان را داشتهباشید و از آن جدا نشوید، هر کس خدا را در حالی ملاقات کند که مودت مارا داشته باشد، با شفاعت ما وارد بهشت میشود. (76) .
6- طرح نیازمندی و بهرهمندی از این محبت
انسان معمولا مجذوب کسی یا جایی میشود که گره از کار او بگشاید وبهره برساند. در رابطههای اجتماعی افراد، به وضوح این مساله دیدهمیشود. در زندگی ممتد و مستمر ما که تا آخرت ادامه مییابد، کجاها گیرمیکنیم و نیاز به کمک داریم؟ هنگام مرگ، در برزخ، در رستاخیز، هنگامعبور از صراط و... که بشدت نیازمند و گرفتاریم، به کارسازی محبتاهلبیتعلیهم السلام آگاه میشویم. در این زمینه هم حدیثبسیار است از جملهاین چند حدیث مشهور رسول خداصلی الله علیه وآله:
1 - «حبی و حب اهل بیتی نافع فی سبعة مواطن اهوالهنعظیمة: عند الوفاة و فی القبر و عند النشور و عند الکتاب وعند الحساب و عند المیزان و عند الصراط». (77) .
حب من و محبت اهل بیت من در هفت جا سود میبخشد، هفت جاییکه هول و هراس آنها عظیم است: هنگام مرگ، در قبر، هنگام برخاستناز قبر، هنگام تحویل نامه اعمال، هنگام حساب و بررسی اعمال،هنگام سنجش عملها و هنگام عبور از صراط.
2 - «سال رجل رسول الله عن الساعة، فقال: ما اعددت لها؟قال: ما اعددت لها کبیرا، الا انی احب الله و رسوله. قال: فانتمع من احببت (المرء مع من احب) قال انس: فما رایتالمسلمین فرحوا بعد الاسلام بشیء اشد من فرحهم بهذا». (78) .
مردی از پیامبر پرسید که قیامت کی است و چگونه است؟ حضرتپرسید: برای قیامت چه آماده کردهای؟ گفت: چیز مهمی آماده نکردهام،جز اینکه خدا و پیامبرش را دوست دارم. حضرت فرمود: تو با کسیهستی که دوست میداری (انسان با کسی محشور میشود که دوستشدارد). انس گوید: من ندیدم که مسلمانان، پس از اسلام به چیزی بیشاز این سخن خوشحال شوند.
3 - علیعلیه السلام: «من احبنا کان معنا یوم القیامة، ولو ان رجلااحب حجرا لحشره الله معه». (79) .
هر کس ما را دوستبدارد، در روز قیامتبا ما خواهد بود، اگر کسی یکسنگ را دوستبدارد، خداوند او را با آن سنگ محشور میسازد.
این مژده بزرگی است که علاقهمند به اهلبیتعلیهم السلام بداند که در آخرتهم با آنان محشور خواهد بود. وقتی محبت تا این اندازه کارساز است، چرااین گنج را نداشته باشیم؟
امام صادقعلیه السلام میفرماید: دم مرگ، وقتی که جانتان به گلوگاه میرسد،بیشترین نیاز را به محبت ما دارید. اگر حب ما در دلتان بود، فرشتهمژدهرسان میآید و میگوید: هراسی نداشته باش، که ایمن شدی. (80) .
آثار محبت اهل بیتعلیهم السلام در روایات، بسیار فراوان ذکر شده است،جمعبندی این آثار و منافع، بخصوص برای مرحله آخرت، در این عنوانهامیگنجد: (81) .
- موجب از بین رفتن گناهان میشود. (82) .
- دل را پاک میسازد. (83) .
- در دل، حکمت جاری میسازد. (84) .
- کمال دین است. (85) .
- موجب برخورداری از شفاعت است. (86) .
- نور در قیامت است. (87) .
- ایمنی در قیامت است. (88) .
- موجب ثبات در صراط است. (89) .
- از آتش دوزخ نجات میدهد. (90) .
- موجب محشور شدن با اهل بیت است. (91) .
- انسان را بهشتی میسازد. (92) .
- موجب خیر دنیا و آخرت و نجات از عذاب قبر است. (93) .
حضرت رسولصلی الله علیه وآله فرمود: خداوند به هر کس محبت امامان از اهلبیتمرا روزی کند به خیر دنیا و آخرت رسیده و بیشک اهل بهشت است و درحب اهلبیت من بیستخصلت و فایده است، ده تا در دنیا و ده تا درآخرت. (94) .
توجه به آثار و برکات این محبت، سبب شیفتگی انسان به اهلبیتعلیهم السلام میشود و این گوهر گرانبها را در نظر افراد، ارزشمند میسازد.نمونههای متعددی نقل شده از کسانی که به خواب زندگان آمدهاند و چوناز اوضاع و احوال پس از مرگ از آنها سؤال شده، در پاسخ گفتهاند: بازارعمل خیلی کساد است، آنچه ما را نجات داد، محبتخاندان پیامبر بود.این نیز بخشی از نیازمندی ما را به محبت و کارساز بودن مودت اهلبیتنشان میدهد.