مهربان اما مستقل

خشم و محبت در نوجوانی و جوانی

تـجربه ها و تحقیق ها نشان داده است که اغلب ترس های موهوم و بی پایه دوران کودکی (مانند ترس از تاریکی و تنهایی و حیوانات و...) در دوره جوانی ازبین رفته و جای خود را به ترس های جدیدی که مخصوص این دوره است می دهند.

آن دسته از ترس های دوره جوانی و نوجوانی که به کارهای مدرسه مربوط می شود به احساس نقص و ناتوانی و زیاده روی در اثبات مقام و موقعیت اجتماعی  مربوط می شوند.مـمـکـن اسـت تـنها گفتگوی میان دوستان و یا خویشاوندان و یا مطالعه بعضی از موضوعات یا شنیدن خبرهایی از رسانه ها، اضطراب و پریشانی او راتحریک کند.

او در هـراس است که مبادا در امتحان ها موفق نشود و یا در آینده با شکست روبه رو شود و از عهده انجام تکالیف مدرسه به خوبی برنیاید و موردتحقیر و سرزنش قرار گیرد ، می ترسد موقعیت او در کـلاس درس ، مـتـزلـزل شـده و مـورد تـمـسخر آموزگار و همکلاسی هایش قرار گیرد و در آن هنگام ،قادر به پاسخگویی نباشد.

نـوجوان به همان اندازه که دوست دارد ، مستقل و دور از والدین زندگی کند ، به همان میزان به آنان علاقه مند و وابسته است ، به خصوص ترس و وحشتی او را فرا می گیرد که مبادا والدین او بیمار شـده و یـا مـصـیـبـتـی بـرایـشـان پیش آید و یا یکی از آنان را از دست بدهد.

بنابراین ، ترس و اضطراب از آینده ای مجهول ، کمرویی و گریز از موقعیت های زندگی ، پریشانی و افـسـردگـی بـه خـاطر غوطه ور شدن در ناراحتی های گذشته ، همه و همه ، شخصیت نوجوان را مـتـزلـزل و او را دچـار نگرانی های روحی و روانی می کند، در این زمان و موقعیت است که جوان ، نـیـازمـند یک پایگاه امن فکری و محل اتکای روحی مطمئن می باشد ، تا این که قلب او از دلهره و اضـطـراب درباره آینده و هراس و نگرانی در مورد زمان حال ، باز داشته و برای ادامه زندگی به او آرامش بخشد.

در چنین شرایطی یاد خدا مایه آرامش دل جوان می گردد و با صفای باطنی که دارد و گرایش مـذهـبـی کـه در فطرتش نهفته است ، نقطه امید در قلبش روشن می شود و اضطراب روانی اش کاهش می یابد.

تجربه ، نشان داده است ، جوانانی که به خدا ایمان داشته و در حوادث زندگی به او توکل می کنند ، تـرس واضـطراب به دلشان راه نمی یابد و همواره در صحنه های زندگی با عزمی راسخ و اراده ای پـولادیـن در بـرابـر حـوادث ، پـایداری نشان می دهند ، به طوری که اطرافیان را شیفته ی شجاعت و ابتکارخود کرده و به شگفتی وامی دارند.صـحـنـه هـای جنگ در سالهای اخیر، بیانگر این شجاعت های ناشی از ایمان به خداست .

خشم در جوان

در جـوان ، خشم یک حالت تهاجمی و دفاعی است که هرگاه منافع و مصالح شخصی اش به خطر افتد یا مانعی در رسیدنش به هدف پیش آید و یادر انجام کاری ناتوان باشد ، در او ظاهر می گردد.

واکـنـشـهای خشم در جوان بسیار متفاوت است ، به خصوص در اوایل بلوغ ، در عده ای به صورت تـمـرد و سـرپـیـچی و در برخی به گونه داد و فریاد کشیدن و در عده ای دیگر به صورت سکوت هـمـراه بـا اخـم و گـوشه گیری و افسردگی نمایان می شود ، زمانی به صورت عکس العمل های تکراری ازقبیل : کوبیدن پا به زمین و یا در به دیوار، ظاهر می گردد.

 ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

بلوغ در دنیای پسرها!

دوره بلوغ سرشار از تنش‌های عاطفی و روانی است. نوجوان که در حال جدا شدن از وابستگی‌های دوره کودکی و ورود به دوره بزرگسالی است با تضادها و کشمکش‌های گوناگون روانی روبه رو خواهد شد. آگاهی از این تغییرات سبب می‌شود تا نوجوان با هوشیاری به تحریکات محیطی پاسخ دهد و دگرگونی‌های درونی خود را کنترل نماید به‌گونه‌ای که قادر باشد در شرایط مناسبی از نظر سلامت و استحکام روانی با مشکلات کمتری دوره نوجوانی را پشت‌سر بگذارد و بحران‌های روانی آینده را نیز کنترل بکند.

مهمترین تغییرات روانی دوران بلوغ

الف- رشد ذهنی و عقلی

از سن 12- 15 سالگی فکر منطقی، عینی و قدرت استدلال و نتیجه‌گیری در نوجوان شکل می‌گیرد.

ب – رشد هیجانی و عاطفی:

احساسات و عواطف متعدد قوی و غیرقابل پیش‌بینی در نوجوان وجود دارد که گاه در تضاد با یکدیگرند و سبب نوسانات واضح خلقی و رفتاری زیر می‌شود:

1- اضطراب : به دلایل پیدایش علائم بلوغ، ترس از شکست در تحصیل، ترس از بروز بیماری، ترس از تنها شدن و از دست دادن دوستان.

2- خشم : ناسازگاری و پرخاشگری در نوجوان به دلائل زیر ممکن است ایجاد شود. برخورد با موانع و مشکلات، اختلال در قضاوت های تجربه شده نوجوان، مواجه شدن با سلب آزادی، محرومیت، سرزنش مکرر، تبعیض در محیط خانه و مدرسه، انتقاد و دخالت والدین.

3- افسردگی : به دلیل شکست در رسیدن به اهداف تحصیلی، عدم مقبولیت اجتماعی، وجود خلاء روانی، کاهش علائق درسی، احساس بی ارزشی و پوچی.

ناسازگاری و پرخاشگری در نوجوان به دلائل زیر ممکن است ایجاد شود. برخورد با موانع و مشکلات، اختلال در قضاوت های تجربه شده نوجوان، مواجه شدن با سلب آزادی، محرومیت، سرزنش مکرر، تبعیض در محیط خانه و مدرسه، انتقاد و دخالت والدین.

ت – رشد اجتماعی :

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

کنترل هیجان ها در بدترین شرایط

ایجاد مهارت کنترل هیجانها در نوجوانان

بیشتر مردم در زندگیشان هیجانات شدید و غیر قابل کنترل را تجربه کرده‌اند و در چنین مواقعی ، شخص بسیار مایل است شدت خشم ، غم اضطراب و ناامیدی تحت کنترل او باشد. ممکن است شدت هیجانات بر رفتار و طرز برخورد فرد به گونه‌ای تاثیر بگذارد که موجب رنجش و ناراحتی خود و اطرافیانش شود. در چنین لحظاتی چگونه می‌توان این هیجانات را تحت کنترل در آورد؟ آن هم در سن نوجوانی که شخص بیشتر تحت تاثیر هیجانات خود قرار دارد.

برای دستیابی به چنین توانایی به نکات زیر باید توجه فرمائید:

- سعی کنید بر هیجانات خود مسلط باشید. هنگامی که با دیگران هستید زمان مناسبی برای ابراز هیجانات شدیدتان نیست. بنابراین از آنها پوزش بخواهید و برای مدتی از آنها دور شوید. به آنها بگوید که احتیاج به زمانی دارید تا بر اعصابتان مسلط شوید و چند لحظه دیگر برگردید.

- از چگونگی تنفس خویش آگاه باشید. تنفس آرام و عمیق داشته باشید. با این عمل ساده بطور طبیعی می‌توان ضربان قلب و فعالیت ذهن را آرام کرد. هر نوع انقباضی را در بدنتان بخصوص عضلات ، شانه‌ها ، گردن و فک را بررسی و تعدیل کند.

سعی کنید برای مدت کوتاهی به موضوعی که باعث آشفتگی شما شده است، فکر نکنید. چرا که در چنین شرایطی ذهن قدرت تصمیم گیری صحیح را ندارد و در زمانی مناسب که آرامش بیشتری دارید، بطور صحیح راه حلی برای مشکل و ناراحتی‌تان پیدا کنید.
- در زندگی تان مهارت انعطاف پذیر داشته باشید.یعنی خودتان را با شرایط مختلف وفق دهید تا اگر توان مقابله با فشار را نداشتید،در زندگی خود تغییر ایجاد کنید.

- حتما با افرادی دلسوز و مجرب ارتباط داشته باشید و مشکلات خود را با آنها در میان بگذارید. چنین ارتباطی به شما کمک خواهد کرد تا در حس و رفتارتان تعادلی برقرار کنید و احساس تنهایی و انزوا نکنید.

 ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

وقتی فرزندتان مثل شما فکر نمی کند

چگونه با رفتار های متغیر نوجوان خود برخورد کنیم؟

والدین در سنینی که فرزندشان به نوجوانی می رسد با مسائل و مشکلاتی رو به رو می شوند که قبلا وجود نداشته. بنابراین باید بدانند چگونه رفتارکنند که آرامش و امنیت هر چه بیشتر برای طرفین حاصل شود . او مرموز شده و هر ساعت به شکلی متفاوت رفتار می کند و بیشتر تمایل دارد با دوستانش باشد تا با خانواده . مدام بحث می کند و پرخاشگر شده. امکان ندارد کاری را که از او می خواهیم بلافاصله انجام دهد. او دیگر همان کودکی که با لبخند هر چه می خواستید انجام می داد نیست. نوجوانی سن مرموز شدن - تغییر کردن و تردید است.

فرزندان ما به جایی می رسند که افرادی مستقل با روحیه و افکار خاص خود می شوند بنابراین تضاد آنها با والدین امری عادی و طبیعی است .
از طرف دیگر شما نیز نگران هستید که نکند او مشغول کاری شده باشد که عاقبت خوبی ندارد پس فشار خود را بر او افزایش می دهید.او نیز که خواهان استقلال بیشتری است واکنش نشان داده و قصد ندارد در محدودیتی که شما ایجاد کرده اید زندانی شود بدین ترتیب کار به بحث و مشاجره و گاها دعوا می کشد. مساله اینجاست که در این میان کسی مقصر نیست . والدین اکثرا در دهه چهارم یا پنجم زندگی بوده و بسیار محافظه کارانه عمل می کنند و حال آنکه نوجوان بی پروا قصد دارد حرکتی سریع به سوی اهدافش داشته باشد و دسترسی به آرزوهای خود را ممکن و شدنی می بیند. پس اگر دو طرف وضعیت و شرایط را بخوبی درک نکنند ، نخواهند توانست ارتباط خوبی با یکدیگر برقرار نمایند.

 این شرایط برای نوجوان نیز سخت است. باید توجه داشت که مرحله عبور از کودکی به بزرگسالی برای خود نوجوان نیز سخت است. چرا که بسیاری از تغییرات در همین سنین رخ می دهد و نوجوان نیز در مواقعی دچار حالت گیجی ، تردید ، نگرانی و عدم اعتماد به نفس می شود. او از لحاظ روحی نیز دچار بیشترین تغییرات در حالات عاطفی شده و خشم شدید و عشق فراوان را تجربه می کند. از نظر جسمی نوجوان به تکامل رسیده و نیروی جنسی شدیدی دارد به همین دلیل است که اگر در این سنین کسی را برای صحبت و گفتگو در مورد مسائل خود نداشته باشد ممکن است دچار مشکلاتی شود.

او از نظر هوش در فعالترین وضعیت ممکن قرار دارد و بخوبی قادر به تجزیه و تحلیل انواع مسائل و دیدگاههاست در این زمان نوجوان شروع به بررسی رفتار ها و نقطه نظرات والدین کرده و با درک تغییرات میان تفکر خود و والدین، مناقشات آغاز می شود.
والدین وقتی با بحران نوجوانی رو به رو می شوند در بسیاری از موارد سعی می کنند کنترل امور را به دست بگیرند. در این راه ممکن است دیکتاتور و جدی شوند و با نوجوان درگیر شوند تا ثابت کنند قدرت در دست آنان است. برخی دیگر نیز سعی می کنند اصلا به کارهای نوجوان کاری نداشته باشند تا از هر گونه مجادله پرهیز شود و نوجوان خودش راهش را پیدا کند. جالب این که هر دو روش بی نتیجه است : نوجوانی که والدین قدرت طلب دارد بیشتر به طغیان و سرکشی می پردازد تا ثابت کند که مستقل و دارای قدرت تصمیم گیری است. ممکن است حتی برخی از مسائل را مخفی و از والدین فاصله بگیرد. نوجوانی هم که والدین بسیار انعطاف پذیر دارد ممکن است احساس کند بی ارزش است و نادیده گرفته شده و والدین اهمیتی به مسائل و بعضا مشکلات او نمی دهند. در هر دو حال نوجوان حمایت کافی را از والدین نمی گیرد.

فرصت را مغتنم بشمارید به جای اینکه دوران نوجوانی فرزندتان به عنوان دوران مشکل ساز بنگرید سعی کنید آن را یک فرصت با ارزش تلقی کنید. شما در این زمان وقت دارید تا رابطه ای متفاوت از دوران کودکی فرزندتان با وی برقرار نمایید. سرکشی او را یک حمله به قدرت خود تلقی نکنید بلکه یک مرحله مهم در استقلال او بدانید. چنانچه کنجکاو هستید که از امور او اطلاع داشته باشید می توانید این را با وی در میان بگذارید و از طرف دیگر به او کمک کنید که در مورد ارزشها و باورهای گوناگون فکر کند. در کنار او باشید و خود را کنار نکشید.

 ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

هیجان ، نمک جوانی است

جوان‏ها، تقریباً در تمامی خانواده‏ها ، فرهنگ‏ها ، شهرها و کشورها، صفات نسبتاً مشابهی دارند ، از جمله این که تمایل زیادی برای مشارکت در کارهای روزمرّه خانه (مثل گرفتن نان از نانوایی سرِ کوچه) از خود ، نشان نمی‏دهند و در عین حال، برای تماشای مستقیم و بی‏واسطه بازی تیم فوتبال مورد علاقه‏شان ، حاضرند صدها کیلومتر را در سرما و گرما سفر کنند، با آن که می‏دانند آن بازی، مستقیماً از تلویزیون هم پخش می‏شود و می‏دانند که احتمال شکست تیمشان هم وجود دارد.

چرا این طور است؟ چه چیزی به جوان‏ها این انگیزه را می‏دهد که راه‏های طولانی را بر خود، هموار کنند؟

تجربیات و مشاهدات ما نشان می‏دهند که جوان‏ها، به دلیل آن که در اوج توانایی‏های جسمی و در دوره شکوفایی استعدادهای عاطفی خود به سر می‏بَرند، هیجان‏خواه‏تر از دیگر گروه‏های سنّی جامعه‏اند و انرژی بیشتری را در راه رسیدن به یک تجربه هیجانیِ جدید ، صرف می‏کنند.

هیجان چیست؟

هیجان ، مجموعه‏ای از واکنش‏های جسمی ـ روانی است که انسان یا حیوان، غالباً در برابر پدیده‏ها و رویدادها یا محرّک بیرونی، از خود ، نشان می‏دهند. هیجان‏ها و انگیزه‏ها، بر روی هم، احساس ما را تشکیل می‏دهند و با هم، رابطه تنگاتنگ دارند ، از جمله این که هیجان‏ها و انگیزه‏های اساسی، رفتارهای ما را فعّال می‏سازند و هدایت می‏کنند. به عنوان نمونه، میل جنسی که از انگیزه‏های نیرومند موجود در آدمی است، منبع بالقوّه‏ای برای هیجان «شادی» نیز هست.

همانطور که گفتیم جوانان هیجان خواه تر از دیگر افراد هستند و این جنبه ی مثبتی برای آنان است به شرط آنکه بتوانند نسبت به هیجانات خود شناخت و کنترل داشته باشند و آن را در جهت مثبت هدایت کنند.

عوامل هیجان

در مجموع، سه عامل برای هیجان، شناسایی شده است:

1. برانگیختگی فیزیولوژیک (جسمی ـ طبیعی): برخی هیجان‏های روزانه ما، ممکن است نتیجه تغییراتی در وضعیت سلامت جسمی ما باشند. به عنوان مثال، بالا رفتن فشار خون و یا ضربان قلب، می‏تواند بر خلاف معمول، هیجان خشم را در ما بر انگیزد ، در حالی که به صورت طبیعی و معمول، همیشه پس از قرار گرفتن در موقعیت خشم و ظهور خشم است که ضربان قلب و فشار خون و میزان قند خون، بالا می‏رود.

2. افکار و ارزیابی‏های ذهنی: مجموعه دانش و آگاهی‏های فرد، بر نوع و سطح هیجان او، تأثیر می‏گذارند. مثلاً آگاهی ما از این که لاستیک‏های ماشین ما نو و یخ شکن هستند و خود ماشین هم پر قدرت و سالم و مجهّز است و مطّلع بودن ما از این که چه‏طور می‏توان در سرمای سخت هم ساعت‏ها از خودْ مراقبت کرد، به ما اجازه می‏دهد که از زیبایی راه‏های برف گرفته کوهستانی لذّت ببریم و لحظاتی شاد را در دل طبیعت، سپری کنیم، در حالی که بدون این آگاهی‏ها، ترس بر ما چیره می‏شد و بدون نیمی از آنها، دست کم نگران می‏شدیم (که سطح پایینی از همان «ترس» است).

در مجموع، روان‏شناسان معتقدند که نحوه ارزیابی ذهنی ما از یک موقعیّت است که شدّت تجربه هیجانی و برانگیختگی عاطفی ما را تعیین می‏کند.3. یادگیری: اگر به ما آموخته باشند که «خرس‏های قهوه‏ای، بسیار خطرناک‏اند»، واکنش عاطفی (هیجانیِ) ما در لحظه رؤیت یک خرس قهوه‏ای، یقیناً «ترس» خواهد بود ؛ امّا اگر آموخته باشیم که: «خرس‏های قهوه‏ای، به شدّت از انسان می‏ترسند و معمولاً تهدیدی برای انسان‏ها محسوب نمی‏شوند»، حدّاکثر کاری که می‏کنیم، این است که به داخل ماشین خود می‏رویم و از پشت شیشه‏ها، کنجکاوانه به حرکات خرس، می‏نگریم و از این که توانسته‏ایم از فاصله‏ای چنین نزدیک، خرسی را ببینیم، خوش‏حال خواهیم بود.

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

بلوغ دختران ،زمانی پر از تنهایی

نقش‌مادران در کاهش‌ عوارض بلوغ دختران

 «دوران بلوغ سخت‌ترین سال‌های زندگی‌ام بود. از خودم بدم می‌آمد. نمی‌توانستم با کسی درباره خودم حرف بزنم. از تغییراتی که هر روز در من ایجاد می‌شد، خجالت می‌کشیدم. دیگر دوست نداشتم با مادرم بیرون بروم و با او حرف بزنم.»

خیلی از دختران ایرانی وقتی درباره دوران بلوغ شان حرف می‌زنند، ممکن است چنین احساسی داشته باشند. تغییرات دوران بلوغ هم برای دختران و هم برای پسران اهمیت دارد، اما مسائل دختران به خاطر شرایط خاص فرهنگی اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. مادر، به عنوان نزدیک‌ترین فرد از نظر عاطفی به فرزندش، می‌تواند گذر از این دوران را برای او آسان‌تر کند.

نشانه‌های بلوغ که در دختران ایجاد می‌شود، احساس اضطراب هم همراه آن به وجود می‌آید. در جوامع و خانواده‌هایی که آموزش جنسی کافی به نوجوانان ارائه نمی‌شود ، پیدا شدن اولین علائم ممکن است با تعبیراتی نادرست از جنسیت یا احساس بیماری، طرد شدگی و سردرگمی‌در دختران همراه شود.چرا دختران؟

زندگی دخترانه، از هر نظر زندگی حساسی است و وقتی این حساسیت‌های طبیعی با ویژگی‌های فرهنگی جامعه‌ای مثل جامعه ما آمیخته می‌شود، دوچندان خواهد شد. مسائل زنانه همواره در پرده‌ای از شرم و حیا پیچیده شده‌اند و اطلاع‌رسانی درخصوص آنها به شکل رسمی‌ وجود ندارد.

با این‌که دختران از سال‌های انتهای دبستان با تغییرات دوران بلوغ روبه رو می‌شوند ، مدرسه‌ها در این زمینه به آنها آموزش نمی‌دهند و این وظیفه تنها بر دوش خانواده‌ها باقی می‌ماند. در خانواده هم این نقش از مادر طلب می‌شود ؛ این‌که یک تنه فرزندش را از تغییراتی که پیش رو دارد آگاه کند و بکوشد اتفاق بزرگ بلوغ، با کمترین هزینه و در نهایت آرامش پیش برود.

پسران نوجوان این امکان را دارند که به خاطر ارتباط‌های گسترده‌تر اجتماعی و قرار داشتن در معرض دریافت اطلاعات راحت‌تر با مساله بلوغ روبه‌رو شوند، ضمن این‌که مربیان و پدران هم برای انتقال اطلاعات به آنها راحت‌تر عمل می‌کنند. همه این عوامل باعث می‌شود نقش مادران برای همراهی در این مرحله مهم در زندگی دختران پررنگ‌تر شود.

دوره نوجوانی از 11 تا 13 سالگی شروع می‌شود و تا  18 سالگی ادامه دارد. این دوره، دوران تعارض بین رفتار کودکانه و بزرگسالی است. اما چندسال قبل از ورود کودک به سن نوجوانی، تغییرات اندکی درجسم و رفتارش آشکار می‌شود. این تغییرات در دخترها شایع‌تر است.

 ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

این نکته از بلوغ بدان و بس

نوجوانی دوره ای از زندگی است که نخستین تجارب زندگی در حساس ترین دوران رشد انسان رخ می دهد. آینده نگری، شور، عشق، غریزه جنسی، تحصیل و شغل آینده و تثبیت هویت، همه در این دوران شکل می گیرند.

تعریف بلوغ:

نوجوانی دوره ای از مراحل رشد انسان است که حد فاصل کودکی و جوانی محسوب شده و مشخصه اصلی آن بلوغ و پدیدار شدن ویژگی های جنسی در فرد است. سن آغاز بلوغ با توجه به ویژگیهای اجتماعی و فرهنگی، زیست بوم و تفاوت های فردی به ویژه خصائص ارثی در جوامع، شهرها و یا حتی خانواده های مختلف متفاوت است، در سال های اخیر ارتباطات نیز به عنوان یکی از عوامل موثر در بلوغ زودرس مطرح شده است.

روانشناسان رشد می گویند ارزیابی ها نشانگر آن است که سن آغاز بلوغ بطور کلی از قرن بیستم تا اولین دهه قرن بیست و یکم در چندین مرحله پایین تر آمده است؛ آغاز بلوغ در دهه شصت به زیر پانزده سال رسید و در دهه نود به چهارده سال و گفته می شود که هم اکنون در اروپا و آمریکا بین دوازده تا سیزده سال است. در آب و هوای گرمسیری بلوغ زودتر از آب و هوای سردسیر رخ می دهد، و البته تابع شرایط فرهنگی و متغیرهای خاص منطقه نیز هست . بین دختران و پسران در آغاز بلوغ تفاوت چشمگیری به چشم می خورد، دختران زودتر به بلوغ می رسند و زودتر مرحله بلوغ را به پایان می رسانند ولی پسران ممکن است بیشتر از یک و یا حتی دو سال از دختران در رسیدن به بلوغ عقب بمانند.

نوجوان از نظر بدنی در حال دگرگونی و تحول، از لحاظ عاطفی نابالغ، از جهت تجربه محدود، از دیدگاه فرهنگی تابع محیط است
 بین طبقات مختلف اجتماعی نیز تفاوت هایی دیده می شود به طوری که در طبقه فقیر معمولا بلوغ زودتر آغاز می شود. اگرچه عواملی چون رسانه ها و گستردگی و در دسترس بودن آنها رفته رفته این تفاوت را به سوی متعادل شدن پیش می برد. سن شروع نوجوانی در ایران و بیشتر کشورهای اروپایی از 12 و 13 سالگی شروع و در 18 و 19 سالگی خاتمه می یابد... 

ویژگی های نوجوانی:

برخی از مردم تصور می کنند که نوجوانان دمدمی مزاج، افراط گرا، بی بند و بار، پیرو مد و یا شورشی هستند در حالی که تمام این خصائص بخشی از بحران بلوغ محسوب می شود. در واقع نوجوان در این دوران بطور دائمی در حال تغییر و تکامل است. از همین روست که ممکن است دیدگاه های متفاوت و متعارض در هر دوران نسبت به موضوعات یکسان از خود نشان دهند و یا حالات روانی متفاوتی داشته باشند، گاهی بسیار پر شر و شور و گاهی آرام و درونگرا.  درهمین دوران است که نوجوان باید با یکی از مهمترین بحران های روانی زندگی خود رو در رو شود: بحران بلوغ...

 ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

نخستین تجربه هادر ایام بلوغ

به نظر روان شناسان ، نوجوانی دوره ای از زندگی است که نخستین تجارب زندگی در حساس ترین دوران رشد انسان رخ می دهد،آینده نگری، انقلابی گری ، عشق، رابطه جنسی، تحصیل و شغل آینده و تثبیت هویت، همه در این دوران شکل می گیرند.

شاید از همین روست که توجه به روانشناسی نوجوانی در دهه های گذشته از اهمیت بیشتری، به ویژه در کشورهایی که جمعیت جوان آنها رو به افزایش بوده، برخوردار است.در ایران براساس آمار رسمی نوجوانان حدود سی درصد از کل جمعیت جوان کشور را تشکیل می دهند.

این درحالی است که به نسبت این جمعیت نه تنها متخصصان روانشناسی بالینی و مشاوره کافی وجود ندارد بلکه هنوز جایگاه و نقش آنان در فرایند بهداشت روانی نوجوانان به خوبی روشن نشده است.

تعریف بلوغ:

نوجوانی دوره ای از مراحل رشد انسان است که حد فاصل کودکی و جوانی محسوب شده و مشخصه اصلی آن بلوغ و پدیداری ویژگی های جنسی در فرد است.

سن آغاز بلوغ با خصائص اجتماعی و فرهنگی، زیست بوم و تفاوت های فردی به ویژه خصائص ارثی در جوامع، شهرها و یا حتی خانواده های مختلف متفاوت است، روانشناسان رشد می گویند ارزیابی ها نشانگر آن است که سن آغاز بلوغ بطور کلی از قرن بیستم تا اولین دهه قرن بیست و یکم در چندین مرحله پایین تر آمده است؛ در اوایل قرن بیستم سن آغاز بلوغ در اروپا و آمریکای شمالی بطور متوسط شانزده سال محسوب می شد.آغاز بلوغ در دهه شصت به زیر پانزده سال رسید و در دهه نود به چهارده سال و گفته می شود که هم اکنون در اروپا و آمریکا بین دوازده تا سیزده سال است.

درک صحیح از سن آغاز بلوغ از آن رو دارای اهمیت است که جامعه، خانواده و مدرسه آمادگی لازم را برای برخورد با شرایط حساس و ویژه کودک در این مرحله گذر داشته باشند.با این حال اولین مطالعات گسترده روانشناسی رشد در دهه هفتاد خورشیدی در ایران نشانگر آن بود که میان سن آغاز بلوغ در استان های جنوبی به ویژه خوزستان و استان های شرقی مانند ایلام و کردستان با دیگر استان های کشور تفاوت چشمگیری وجود دارد و سن بلوغ بطور متوسط یک سال تا یک سال و نیم در آبادان زودتر از تهران آغاز می شود.

این امر علاوه بر آن که موید آن است که در آب و هوای گرمسیری بلوغ زودتر از آب و هوای سردسیر رخ می دهد، تابع شرایط فرهنگی و متغیرهای خاص منطقه مانند جنگ در خوزستان، ایلام و کردستان نیز هست.

به هر روی پژوهش های روانشناسان ایرانی حاکی است که سن بلوغ برای کودکان در تهران بین سیزده تا چهارده سال است.

بین دختران و پسران در آغاز بلوغ تفاوت چشمگیری به چشم می خورد ، دختران زودتر به بلوغ می رسند و زودتر مرحله بلوغ را به پایان می رسانند ولی پسران ممکن است بیشتر از یک و یا حتی دو سال از دختران در رسیدن به بلوغ عقب بمانند.

بین طبقات مختلف نیز تفاوت هایی دیده می شود ،در طبقه فقیر بلوغ زودتر آغاز می شود .با این حال عواملی چون رسانه ها وگستردگی و در دسترس بودن آنها رفته رفته این تفاوت را به سوی متعادل شدن پیش می برد.

به عبارت دیگر اگر دختر سیزده ساله ساکن نواحی محروم شهری بنا به شرایط محیطی و اقتصادی با بلوغ زود هنگام روبرو می شود، دختر سیزده ساله ساکن نواحی مرفه نشین شهری به دلیل دسترسی به رسانه های مختلف آماده رویارویی با بلوغ می شود.

برای آن که سرانجام بدانیم سن آغاز بلوغ که مشخصه نوجوانی است از چه زمانی است به یافته های روانشناسی استناد می کنیم که بیانگر آن است که سن شروع نوجوانی در ایران و بیشتر کشورهای اروپایی از ?? و ?? سالگی شروع و در ?? و ?? سالگی خاتمه می یابد.

برخی از مردم تصور می کنند که نوجوانان دمدمی مزاج، افراط گرا، بی بند و بار، پیرو مد و یا شورشی هستند در حالی که تمام این خصائص بخشی از بحران بلوغ محسوب می شود.در واقع نوجوان در این دوران بطور دائمی در حال تغییر و تکامل است از همین روست که ممکن است دیدگاه های متفاوت و متعارض در هر دوران نسبت به موضوعات یکسان از خود نشان دهند و یا حالات روانی متفاوتی داشته باشند، گاهی بسیار پر شر و شور و گاهی آرام و درونگرا. درهمین دوران است که نوجوان باید با یکی از مهمترین بحران های روانی زندگی خود رو در رو شود: بحران بلوغ.

بحران بلوغ، بخشی از خصیصه طبیعی این دوران انقلابی است که اگر نوجوان موفق شد به خوبی با آن رو در رو شود و از پس آن بر آید در مرحله جوانی با مشکلات کمتری روبرو خواهد شد.نوجوان ویژگی های منحصر به فردی دارد که می تواند آنها را چنین دسته بندی کرد.نوجوان موجودی است:

- از نظر بدنی در حال دگرگونی و تحول، از لحاظ عاطفی نابالغ، از جهت تجربه محدود؛ از دیدگاه فرهنگی تابع محیط

- همه چیز می خواهد، اما نمی داند چه چیز باید بخواهد

- فکر می کند همه چیز می داند اما چیزی نمی داند

- تصور می کند همه چیز دارد اما در واقع چیزی ندارد

- نه از مزایای کودکی بهره می برد نه از امتیازات بزرگسالی

- در رویا و تخیل زندگی می کند اما با واقعیت رو در روست

نوجوان چه می خواهد:

نیل به آزادی و رهایی از سلطه : نوجوان برای اثبات هویت و شخصیت خود در صدد اثبات خود است.

- گرایش به ارتباط با نوجوانان دیگر: یادگیری اجتماعی

- علاقه به انتخاب شغل و آمادگی برای قبول مسئولیت: آزمون و خطا و استعداد

- کوشش در راه تامین مالی و استقلال اقتصادی: عدم وابستگی به والدین

- گرایش به انتخاب همسر و تشکیل خانواده: خیال پردازی و آزمون وخطا

- آمادگی برای پی بردن به ارزشهای اخلاقی و معنوی: روش حل مشکل

- آگاهی از محدودیت ها و توانایی های خود و نوجوانان دیگر:برخورد منطقی با رقابت ها و واقع بینی

- قابلیت پیشرفت در مفاهیم ذهنی و مهارتهای مختلف: کسب تجربه و درک مفاهیم بزرگسالان

- نیاز به راهنمایی و پیشرفت به سوی کمال: الگوها و تجارب مناسب

 ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

تقویت اعتماد به نفس در دختران

نتایج تحقیقات بی‌شماری نشان می‌دهند که دختران در سنین بین 14-10 سالگی به طور محسوسی دچار ضعف اعتماد به نفس می‌شوند (بیکس، 1994) براساس این یافته‌ها، دختران در آغاز سن مدرسه و شروع دبستان از خودپنداره‌ی بالاتر و اعتماد به نفس بیشتری نسبت به پسران برخوردارند. در حالی که در طی سال‌های پایانی دبستان و آغاز دوران نوجوانی این نسبت بر عکس شده و دختران دچار ضعف و کاهش اعتماد به نفس می‌شوند. این امر می‌تواند ناشی از نظام آموزشی، دیدگاه‌های فرهنگی و نحوه‌ی تعاملات اجتماعی، درباره‌ی نقش جنسیتِ نوجوانان باشد.

پژوهش‌های متعددی نشان می‌دهند که دانش‌آموزانِ پسر در مقایسه با دانش‌آموزانِ دختر سؤالات بیش‌تری در کلاس درس عنوان می‌کنند و به جزئیات، بیش‌تر از دختران دقت می‌کنند.

دیبولد (1995)، طی تحقیقی به این نتیجه رسیده که نوجوانانِ دختر در مقایسه با نوجوانان پسر، بیش‌تر دچار اضطراب، فشار روانی و افسردگی می‌شوند.

یکی از عوامل مؤثر در کاهش اعتماد به نفس و ضعف خودپنداره‌ی دختران، بلوغ جنسی و تغییرات جسمانی آنان است. به طور معمول دختران 2 الی 3 سال زودتر از پسران بالغ می‌شوند؛ و همین امر موجب می‌شود که آنها با پختگی کم‌تری با این فرایند روبه‌رو شوند.

به عبارت ساده‌تر، یک دختر در 11-10 سالگی مراحل بلوغ خود را طی می‌کند؛ در حالی که یک پسر در حدود 14-13 سالگی‌ ـ یعنی حدود 3-2 سال بعد از دختر به این مرحله می‌رسد. در  طی این مدت دختران ناگهان با تغییراتِ جسمانی گوناگونی روبه‌رو می‌شوند که برای آن‌ها محدودیت‌هایی را نیز به همراه می‌آورد. این احتمال وجود دارد که افسردگی و ضعفِ خودپنداره‌ی دختران ناشی از احساس نارضایتی آنان نسبت به وضعیت ظاهر و تن‌انگاره‌ی خود باشد. زیرا ضعف تن‌انگاره، ازدیاد وزن، و زیبایی ظاهر برای دختران بسیار مهم‌تر از پسران است. در مواردی نیز، دختران نمی‌توانند خود را با این تغییراتِ جسمانی، سازگار کرده، آن را بپذیرند. در نتیجه خودپنداره‌ی آنان لطمه دیده و دچار ضعف اعتماد به نفس می‌شوند.

دکتر اسمیت (1988) می‌گوید: «پسران برای ماجراجویی و قدرتمندی تشویق می‌شوند، در حالی که دختران برای وابستگی و محتاط بودن‌.» زمانی که پسری دچار مشکل می‌شود، او را تشویق می‌کنند تا درصدد مبارزه با آن مشکل برآید. در حالی که وقتی دختری در چنین شرایطی قرار می‌گیرد، با گفتن: «اجازه بده تا کمک کنیم ...» و یا حتی بدتر از آن، «بگذار ما این کار را برایت انجام دهیم ...»، درصدد رفع مشکل او برآیند و این موضوع، مفهومی از احساس «درماندگی آموخته شده» دربردارد. به عبارت ساده‌تر، او را به ناتوانی و وابستگی عادت می‌دهیم. دکتر اسمیت معتقد است که می‌توان دختر را نیز هم چون پسران افرادی قوی و متکی به نفس بارآورد. وی نکات زیر را به منظور راهنمایی والدین و مربیان یادآور می‌شود:

1ـ اجازه دهید که دخترتان نیز با شن و خاک بازی کند و از این که خود را کثیف کند ناراحت نشوید.

2ـ به دخترتان اجازه دهید که با حیوانات خانگی، پرندگان، ماهی‌ها و لاک‌پشت، ... بازی کند.

3ـ والدین می‌توانند دخترانشان را نسبت به انجام کارهای فنی گوناگون، تشویق کنند و آنان را با وسایل و ابزارآلاتی مثل میخ، چکش، آچار و از این قبیل آشنا سازند. حتی اجازه دهند ضربه‌ای هم با چکش روی دست خود بزنند.

اسموتنی (1995)، توجه به نکات زیر را برای رشد و ارتقاء اعتماد به نفس دختران لازم و ضروری می‌داند:

1ـ دختران خود را تشویق به مطالعه‌ی زندگی‌نامه‌های زنان سرشناس و برجسته‌ی تاریخ، علوم،‌هنر، ورزش و... کنید.

2ـ سعی کنید کودکانِ خود را به مشاهده‌ی فیلم‌هایی تشویق کنید که هم مردان و هم زنان دارای نقش‌های مثبت و سازنده‌ای در آن باشند.

3ـ به سؤالات دخترتان به همان میزان که به سؤالات پسرتان اهمیت می‌دهید، توجه کنید. با آنها درباره‌ی روابط خانوادگی، دوستی‌ها و مباحث مختلف فرهنگی ـ اجتماعی صحبت کنید.

دکتر ایگل و کلمن (1994)، در این زمینه توصیه می‌کنند:

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )

دوستی از جنس خودم
مروری اجمالی بر رابطه نوجوان با همسالان

همسالان در رشد روانی و اجتماعی غالب نوجوانان نقش عمده ای دارند، به خصوص در جامعه امروزی ما که سن ورود به بازار کار و پذیرش مسئولیت خانوادگی به طور روز افزونی به تاخیر افتاده است، دوره نوجوانی بر خلاف گذشته طولانی تر شده و به موازات آن نقش همسالان در این دوران، اهمیت بیشتری یافته است. روابط با همسالان در سالهای نوجوانی زمینه ای است برای روابط بزرگسالی، روابط اجتماعی، روابط کاری و... .

دختر یا پسر نوجوانی که در طی این دوره یاد نگرفته است چگونه با افراد همجنس خود کنار بیاید و یا روابط درستی با افراد جنس مخالف برقرار کند در بزرگسالی با مسائل و مشکلات زیادی رو به رو خواهد شد.

 مطالعه یونیس و اسمولار(1995) نشان داده است که از هر سه نوجوان بیش از دو نفر عنوان کردند که دوستان نزدیک، آنها را بهتر از والدینشان درک می کنند؛ و اینکه آنان با دوستانشان بیشتر احساس می کنند که"خودشان" هستند؛ و دیگر اینکه در این برهه از زندگی بیشتر تمایل دارند از دوستانشان بیاموزند تا از والدینشان. اگر والدین در این دوران رفتاری خصومت آمیز،سهل انگارانه یا استثمارگرانه با نوجوان داشته باشند، همسالان نه تنها مفری برای نوجوانان محسوب می شوند بلکه او را درک کرده و از او حمایت می کنند و همین مساله باعث فاصله افتادن بیشتر بین نوجوان و خانواده می شود.

دختر یا پسر نوجوانی که در طی این دوره یاد نگرفته است چگونه با افراد همجنس خود کنار بیاید و یا روابط درستی با افراد جنس مخالف برقرار کند در بزرگسالی با مسائل و مشکلات زیادی رو به رو خواهد شد.

 
تا قبل از دوره نوجوانی افراد بیشتر وقت خود را با خانواده سپری می کنند و به برقراری رابطه نزدیک و عاطفی با اعضای خانواده اهمیت بیشتری می دهد اما از نوجوانی به بعد طبق آمارهای بدست آمده نوجوانان 52 درصد وقت خود را با همسالان، 27 در صد اوقات را تنها و فقط 19 در صد زمان خود را با خانواده سپری می کنند. به علت همین ارتباط زیاد نوجوان با همسالان است که مساله"همنوایی با فرهنگ همسالان" در این سنین از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

همنوایی با فرهنگ همسالان
نیاز به همنوایی با همسالان برحسب زمینه اقتصادی-اجتماعی، روابط با والدین و سایر بزرگسالان، محیط مدرسه و عوامل شخصیتی فرق می کند. برای مثال نوجوانانی که گرایش زیادی به سرزنش خود دارند( یعنی از خودپنداره ضعیف تری برخوردار هستند) بیش از سایر نوجوانان، به همنوایی با همسالان می پردازند در مقابل نوجوانانی که عزت نفس زیادی دارند و احساس توانایی می کنند با همسالان خود کمتر همنوایی می کنند.

نیاز به همنوایی با همسالان از اواسط کودکی آغاز شده و تا اوایل نوجوانی ادامه دارد و سپس از اواسط نوجوانی تا اواخر آن کاهش تدریجی دارد. با توجه به مطالبی که عنوان شد نباید این تصور در شما ایجاد شود که رابطه با همسالان در دوره نوجوانی خالی از فایده است بلکه می توان گفت رابطه نوجوان با همسالان همچون چاقوی دو لبه است یعنی همانطور که این رابطه زیاد نوجوان با همسالان، باعث فاصله افتادن وی از خانواده شده و در بعضی از موارد موجب یادگیری رفتارهای نادرست از همسالان می شود؛ اما از طرف دیگر این رابطه دارای فواید بسیاری نیز است.

 نیاز به همنوایی با همسالان از اواسط کودکی آغاز شده و تا اوایل نوجوانی ادامه دارد و سپس از اواسط نوجوانی تا اواخر آن کاهش تدریجی دارد.
فواید دوستی نوجوان با همسالان
1- نوجوانان وقتی با همسالان خود رابطه دوستی برقرار می کنند مشکلاتشان را به صورت درد دل بیان کرده تا از تنهایی و اضطراب رهایی یابند بنابراین در بسیاری از مواقع رابطه نوجوانان  با همسالان دارای "ویژگی حامیانه" است.

2- دوستی های دوره نوجوانی، فرصتی برای کشف خویشتن و درک عمیق تر دیگران است چرا که از طریق این ارتباط سالم، نوجوان نسبت به نقاط ضعف، قدرت، نیازها و آرزوهای دیگران حساس شده و در نتیجه خودشان و به تبع آن اطرافیانشان را بهتر و بیشتر شناخته و احساس همدلی بیشتری می کنند که این احساسات و برداشتها، جز آن دسته تجربیاتی است که در کانون خانواده بدست نمی آید و فراسوی چارچوب خانوادگی است.

ادامه مطلب...

نوشته های دیگران ()
نویسنده متن فوق: » محمدحسین ( دوشنبه 89/2/13 :: ساعت 8:45 صبح )